Hoe insecten met microplastics omgaan
Het is 1932 als stripheld Tokkie Tor – bekend uit de Donald Duck – tot leven wordt gewekt. Het zesvoetige diertje woont in Puindorp: een dorp gemaakt van menselijk afval, zoals blikken, kurken, kapotte koffiekopjes én microplastics. Ja, je leest het goed: microplastics. Ook Puindorp heeft bescherming nodig.
Hoe gaan insecten met microplastics om?
Onder het wateroppervlak leeft de kokerjuffer. Deze larve van de schietmot maakt kleine kokertjes om zichzelf te beschermen tegen roofdieren. Waar de larve vroeger vooral gebruik maakte van zandkorrels, schelpjes en steentjes, bestaan de kokers vandaag de dag voor maar liefst 50% uit microplastics [1]. Mooi stevig bouwmateriaal, toch?
Wat zijn de gevaren van microplastics?
Het ziet er misschien handig uit, die plastic kokers, maar onschuldig is het niet. Plastic bevat namelijk chemicaliën, die het plastic buigzamer en kleurrijker maken, maar ook schadelijk zijn voor de insecten die ermee in aanraking komen [2], zoals de kokerjuffer, de regenworm en de pissebed. Die chemicaliën veroorzaken namelijk ontstekingen, darmschade en onvruchtbaarheid. En als dat bij insecten al het geval is, laten de gevolgen voor mens en dier zich wel raden [3].
Wat kunnen we eraan doen?
Het aantal insecten neemt af en de hoeveelheid microplastic neemt toe [4]. Hoewel dit allesbehalve hoopgevend klinkt, is de redding voor Puindorp misschien wel dichterbij dan we denken. Onderzoekers hebben een worm ontdekt die niet alleen plastic eet, maar ook volledig verteert. Mocht de worm dan per ongeluk toch worden opgegeten door een vogel, dan worden de microplastics niet via de worm aan de vogel overgedragen [5].
Toch zal deze worm voorlopig nog niet in onze tuinen rondkruipen. Daarvoor moet eerst onderzocht worden of de wormen niet méér afbreken dan alleen ons plastic afval. We willen immers niet dat Tokkie Tor dakloos wordt.
Draag jij Tokkie Tor ook een warm hart toe? Steun dan Plastic Soup Foundation. Samen zorgen we ervoor dat Puindorp blijft bestaan, maar dan zonder plastic rommel.
Rynaldo Koerhuis (1995) adviseert, verkoopt en schrijft. Voor Plastic Soup Foundation schrijft hij tweemaal per maand een blog over een actueel onderwerp.
[1] NOS Nieuws, ‘Insecten gebruiken microplastics ter bescherming, al ver voor de term bestond’, 24 juni 2025.
[2] C. Barreto, M.C. Rillig, W.R. Waldman en S. Maaß, ‘How Soil Invertebrates Deal With Microplastic Contamination’, 18 augustus 2021.
[3] Plastic Soup Foundation, ‘Plastic and health’, 13 december 2024.
[4] Plastic Soup Foundation, ‘Is er een verband tussen de dramatische insectensterfte en microplastics?’ 21 april 2023.
[5] BBC Earth Science, ‘Meet The Plastic-Eating Worms’ 22 april 2023.
