Koersen we af op een Mount Plastic?
“Klimaatverandering wordt niet veroorzaakt door de consument, maar door de fossiele elite” stelt kunstenaar Jonas Staal in de toelichtingsvideo bij zijn expositie ‘Redistribute Extinction’. Staal roept op tot het collectief onklaar maken van deze elite; precies waar Plastic Soup Foundation zich dagelijks voor inzet [1].
Wie door het havenkwartier in Deventer loopt, verwacht waarschijnlijk niet dat zich achter de muren van het Kunstenlab een plastic afvalberg schuilhoudt [2]. Een berg die voor afvalverwerkers dagelijkse kost is, maar volledig aan het zicht wordt onttrokken van de consument die netjes zijn plastic afval in de PMD-zak gooit. Door een zaal te vullen met 180m2 onrecyclebaar plastic, maakt Staal het plasticoverschot niet alleen zichtbaar, maar ook voelbaar. Ook voor hen die niet direct de noodzaak voor verandering zien.
Hoe heeft het zover kunnen komen?
Toen ‘s werelds grootste oliemaatschappij, ExxonMobil, in de jaren ’70 ontdekte hoe vervuilend plastic eigenlijk is, zocht het niet naar een oplossing. In plaats daarvan werd een strategie ontwikkeld om het grote publiek te doen geloven in de kracht van recycling. En ondanks waarschuwingen dat plastic recycling te duur, ingewikkeld en weinig effectief is, werd recycling vervolgens massaal en wereldwijd gepromoot; allemaal om hun winstgevende, maar vervuilende plasticindustrie goed te praten.
Is het wel de schuld van de consument?
Vandaag de dag worden consumenten aangespoord om minder plastic te kopen, het vliegtuig te mijden en vleesvervangers in huis te halen. Terwijl het grote probleem nog altijd in stand wordt gehouden door ExxonMobil en haar concurrenten. Bedrijven van wie de directeuren, volgens Staal, ongestoord genieten op hun megajacht dat ze hebben gefinancierd met hun bonussen uit de fossiele industrie.
Wat kunnen we eraan doen?
Om verdere vervuiling te voorkomen is het zaak om datgene te laten uitsterven dat ons én ons ecosysteem met uitsterven bedreigt: de plasticindustrie. Want als we op deze voet door blijven gaan, hebben we straks echt een Mount Plastic in ons midden. De aarde en alles wat leeft, kan deze tsunami van plasticafval niet recyclen. Er is nog maar één oplossing en dat is –allereerst– radicaal stoppen met de overproductie van wegwerpplastic.
Anders is de plastic afvalberg dadelijk zó hoog is, dat deze niet meer te beklimmen valt.
Bij Plastic Soup Foundation geloven we ook in de kracht van het collectief. We voeren bewustwordingscampagnes over de gevaren van plastic, bieden lespakketten aan voor het onderwijs en adviseren bedrijven en overheden bij het ontwikkelen van nieuw beleid. Wil jij ook bijdragen aan een plasticvrije toekomst? Steun ons dan met een kleine donatie of onderteken onze petitie voor een wereldwijd plasticverdrag.
Rynaldo Koerhuis (1995) adviseert, verkoopt en schrijft. Voor Plastic Soup Foundation schrijft hij tweemaal per maand een blog over een actueel onderwerp.
[1] Bij Plastic Soup Foundation ligt de focus niet op recycling of schoonmaakacties, maar op het informeren van het grote publiek, het vertalen van complexe rapporten naar begrijpelijke taal en het maken van structurele impact. Zo staat dat in ons manifest en zo blijven we werken.
[2] Wil je meer weten over de expositie van Jonas Staal? Kijk dan op de website van Kunstenlab of bezoek de tentoonstelling in Deventer (onderdeel uit van de IJsselbiënnale en gratis te bezichtigen tot en met 21 september 2025).
.png)
