Polyethyleen, polypropyleen, polystyreen en polyethyleentereftalaat (PET): onuitspreekbaar, onrecyclebaar en vrijwel niet aan te ontkomen. Supermarkten liggen er vol mee. Broodzakken van polyethyleen, boterkuipjes van polypropyleen, dessertcups van polystyreen en frisdrankflessen van PET. Is het, met zoveel aanbod, überhaupt wel mogelijk om te “polyminderen”?
Minder plastic
Volgens Sophie Hermans, de VVD-Minister van Klimaat en Groene Groei, wel. In haar Groeipakket, dat ze op 25 april bekendmaakte, kondigde ze aan dat het maken van polymeren en/of plastic verpakkingen duurder zou worden door een plastic taks. Deze polymerenheffing zou verwerkers en fabrikanten moeten stimuleren om te verduurzamen door bijvoorbeeld verpakkingsmateriaal te maken van zetmeel of door biologisch afbreekbare plastics te ontwikkelen. Ontwikkelingen die niet alleen bijdragen aan het verkleinen van de afvalberg, maar ook gezondheidsvoordelen met zich meebrengen.
Minder geld
Toch trok ze diezelfde dag haar voorstel alweer in. Want hoewel de polymerenheffing de Nederlandse overheid jaarlijks zo’n € 547 miljoen zou moeten opleveren, was Hermans’ plasticplan nog lang niet zo waterdicht als haar transparante tegenstander. Want wat als de belaste partijen de verduurzamingsplannen naast zich neer zouden leggen door naar het buitenland te vertrekken? Dan komt er niet alleen minder geld in het laatje van de Nederlandse staat, maar verdwijnt de industrie ook nog eens uit ons land.
Minder afval
Reden genoeg voor Hermans om terug te keren naar de tekentafel. Want hoe maak je dan die voorspelling van een half miljard aan inkomsten waar én breng je de plastic afvalberg van 36 kilo per Europeaan per jaar omlaag? Als het aan de plasticindustrie ligt, is de oplossing simpel: méér kosten voor de consument. Door de jaarlijkse afvalstoffenheffing te verhogen, ontlopen zij de plastic taks én draagt de consument – de laatste schakel in de keten voordat het plastic uiteindelijk op de afvalberg belandt – bij aan het realiseren van Hermans’ begroting. Kortom, een win-winsituatie voor de plasticindustrie.
Hoewel dat Hermans’ hoofdbrekens over het staatsbegroting ongetwijfeld zal wegnemen, verkleint het de plastic afvalberg allerminst. Zonder plastic taks ziet de plasticindustrie geen noodzaak om te verduurzamen. Consumenten kopen al die plastic verpakkingen toch wel; zij hebben immers geen keus. Evenmin hebben afvalverwerkers en recyclers dat. Als Hermans echt wil polyminderen moet ze vooral niet luisteren naar de lobbygroepen van de plasticindustrie.
Meer actie
Hoog tijd dus om in actie te komen. Niet met demonstraties, maar met nieuwe gewoontes. Simpelweg door de marktwerking te beïnvloeden: wij halen minder plastic in huis, zodat er voor de fabrikanten minder te produceren valt.
En ja, het is lastig om als consument al het plastic uit je leven te bannen. Maar we kunnen op z’n minst ons best doen. Plastic (afval) vervuilt namelijk niet alleen de wereld om ons heen, maar ook ons lichaam: plasticchemicaliën verstoren ons microboom, microplastics tasten het ecosysteem aan én plasticverbranding leidt tot kankerverwekkende smog en fijnstof.
Dus hoewel het soms lijkt alsof die herbruikbare broodzak weinig zoden aan de dijk zet, laten we met elk stuk plastic dat we besparen niet alleen zien dat die € 547 miljoen niet bij ons te halen valt, maar dragen we ook ons steentje bij aan onze eigen gezondheid. Want zeg nou zelf: willen we meer of minder plastic in de wereld?
Nou, dan gaan we dat – samen met Sophie Hermans – maar eens heel snel regelen.
Zie je door al dat zwerfvuil het bos niet meer? En maak jij graag het verschil? Meld je dan nu aan voor het plasticdieet van Plastic Soup Foundation en laat je inspireren over wat je nog meer kunt doen om de plastickraan dicht te draaien. Niet alleen voor onszelf, nu, maar ook voor de generaties die na ons komen.
