Blootstelling aan plastic chemicaliën tijdens het slapen, eten en douchen;
- Beddengoed, voedselverpakkingen en verzorgingsproducten zijn de grootste bronnen van plastic chemicaliën in huis, aldus prof. dr. Swan
- Microplastics worden overal in het menselijk lichaam teruggevonden en in verband gebracht met beroertes, kanker en onvruchtbaarheid
- Wetenschappers eisen actie op de VN-top nu afgevaardigden onderhandelen over wereldwijd plasticverdrag in Genève
Amsterdam, 8 augustus 2025 – Wetenschappers benadrukken dat er wereldwijd maatregelen moeten worden genomen om de menselijke gezondheid te beschermen. Deze waarschuwing komt op het moment dat de laatste ronde van de onderhandelingen over een wereldwijd plasticverdrag zijn begonnen in het Zwitserse Genève.
Professor dr. Shanna Swan, een gerenommeerde Amerikaanse epidemioloog op het gebied van voortplanting, heeft drie categorieën plastic producten geïdentificeerd die mensen ‘ten koste van alles’ moeten vermijden om hun blootstelling aan giftige chemicaliën te verminderen. Beddengoed, voedselverpakkingen en persoonlijke verzorgingsproducten worden aangemerkt als enkele van de gevaarlijkste bronnen van plastic chemicaliën in ons huishouden, die ons lichaam kunnen binnendringen.
Gevaar voor hart, vruchtbaarheid en kanker
Swan is lid van de Plastic Health Council, een coalitie van vooraanstaandegezondheidswetenschappers die zich hard maakt maken voor wereldwijde regelgeving. Microplastics zijn in het hele menselijk lichaam aangetroffen en worden in verband gebracht met een reeks gezondheidsproblemen, zoals een verhoogd risico op beroertes, kanker en onvruchtbaarheid.
De Council laat nadrukkelijk van zich horen nu VN-afgevaardigden in Genèveonderhandelingen voeren om een verdrag ter bestrijding van plasticvervuiling afte ronden. De oproep om de volksgezondheid te beschermen zal worden gedaan tijdens de laatste onderhandelingen, met als doel wereldwijde regelgeving te formuleren tegen plasticvervuiling.
Drie dagelijkse bronnen van plastic chemicaliën
Ondanks dat consumenten hun best doen om het gebruik van plastic te beperken, blijkt uit onderzoek dat blootstelling aan chemicaliën op meerdere
manieren kan plaatsvinden, waarvan zij zich mogelijk niet bewust zijn. Zover hoogt het opwarmen of invriezen van voedsel in plastic bakjes de chemische uitloging aanzienlijk, met name bij kant-en-klaarmaaltijden, afhaal verpakkingen en wegwerpverpakkingen.
Beddengoed van synthetische materialen, waaronder kussens, matrassen en zelfs lakens, bevatten vaak vlamvertragers en waterafstotende coatings zoals PFAS. Langdurig, nauw contact met deze chemicaliën tijdens de slaap verhoogt het risico op blootstelling. Persoonlijke verzorgingsproducten vormen eveneens een risicovolle bron door huidverzorgingsproducten, shampoos en douchegels die acrylaten, plastic verdikkingsmiddelen en niet-openbaar gemaakte additievenkunnen bevatten.
Oproep tot maatregelen
“Het beleid blijft achter bij de wetenschap,”
aldus professor dr. Swan.
“Elke dag komen er meer plastic chemicaliën ons lichaam binnen via producten die doorveel mensen als veilig en normaal worden beschouwd. Daarom zijn er dringend regelgevende maatregelen nodig om echte verandering teweeg te brengen. We moeten giftige plastics uitbannen en gezondheid vooropstellen in elke schakel van de plasticketen."
Zij en de Plastic Health Council pleiten voor een verdrag dat
mensen beschermt tegen de gevolgen van plastic, door productiebeperkingen op te leggen en giftige chemicaliën uit alledaagse producten te verbieden. Shanna Swan gaat hier dieper op in, in de derde aflevering van Scientists Speak Out, een serie mini-documentaires over de effecten van plastic op het menselijk lichaam.
Deze aflevering wordt in Genève voor het eerst vertoond.
Omvang van de crisis
In 2025 wordt meer dan 500 miljoen ton plastic geproduceerd. Wetenschappers identificeerden ruim 16.000 chemische stoffen die in plastic productenvoorkomen, en stelden vast dat meer dan 4.000 daarvan schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid en het milieu. Recent onderzoek van Professor dr.Leonardo Transande, eveneens lid van de Plastic Health Council, berekende dat de blootstelling aan DEHP, een chemische stof die in tal van kunststoffen voorkomt, in 2018 wereldwijd heeft bijgedragen aan meer dan 356.000vroegtijdige sterfgevallen.
Trasande, directeur Milieupediatrie aan de NYU Grossman School of Medicine, zegt hierover:
“Als medische professionals zien we dagelijks de gevolgen van plasticvervuiling voor de gezondheid. Hoewel individuen doen wat ze kunnen, zou niemand in zijn eentje door een giftig systeem moeten navigeren. De chemische belasting van alledaagse voorwerpen is enorm en onontkoombaar."
Internationale steun en politieke weerstand
De Plastic Health Council zet zich al jaren in voor een robuust VN-verdrag over plastic dat de menselijke gezondheid beschermt. De belangrijkste eisen zijn een vermindering van de productie van plastic, de uitbanning van alle niet-essentiële wegwerpartikelen en verplichte veiligheidstests van alle chemicaliën in plastic.
Na drie jaar onderhandelen bij de VN steunt inmiddels een meerderheid van de landen nu krachtige maatregelen, zoals productiebeperkingen en een verbod op potentieel giftige chemicaliën in plastic. Ondanks deze steun hebben een klein aantal olieproducerende landen, zoals Saoedi-Arabië, en de petrochemische industrie eerdere onderhandelingen verstoord.
Maria Westerbos, oprichter van de Plastic Soup Foundation en co-oprichter van de Plastic Health Council:
"Onze verslaving aan plastic heeft ernstige gevolgen voor al het leven op aarde. Plastic is niet inert; het is een giftig mengsel van oliën chemicaliën. Als overheden en de industrie weigeren ons te beschermen,
moeten we onze gezondheid in eigen hand nemen en een antwoord eisen op de vraag waarom onze baby's nu al ‘chemisch vervuild’ ter wereld komen, terwijl de wetenschap al decennialang zo duidelijk is. Wanneer is het genoeg?"
.png)
